Saç Kıran Tedavisi

Saçkıran Nasıl Tedavi Edilir

Saçkıran diye adlandırdığımız "alopecia areata" hastalığı bir mantar enfeksiyonunun oluşturduğu ve özellikle saç, kaş ve erkeklerde sakal bıyık bölgesini döken bir deri hastalığıdır. Saçkırana neden olan mantar deriye tutunur ve deride kıllı bölgelerde kılsız veya az kıllı bir adacıklar oluşur. Saç kıran genelde saç bölgesinde olmakla beraber, sakalda, kaşta veya tüm vücut tüylerinde de görülebilir.

Saçkıran Nedenleri

 

Hastalığın beslenme yani, yenilen ve içilen gıdalarla bir ilişkisi olmadığı düşünülür. Ancak bazı hastalarda özelikle demir, çinko ve biotin eksikliği hastalığın daha hızlı yayılımını sağladığı düşünülür. Zaten hastalardan kan tahlili bu yüzden istenir. Diğer bazı hastalıklarda olduğu gibi hastalık genelde stresli bir olay veya durumdan sonra görülür, saçkırana yakalanan insanların genelde saçkıran nedeni olarak stresi görürler. Alopesi areata belirgin bir rahatsızlık kaşıntı göstermediği için ufak bir çapta ve bölgedeyse kolay kolay farkedilmez. Ancak hızlı bir ilerleme gözüktüğü durumlarda zaten kendisini gösterip hayatınızı kabusa çevirebilir. 

Saçkıranda saçın büyümesi durur ve kökünden ayrılır, böylece hızlı bir dökülme yaşanır. Saçkıran başlangıç, gelişme ve sonuç olarak üç evre göstererek gelişen bir hastalıktır. İlk olarak saçlar aniden dökülmeye başlar, sonra dökülen alanda genişleme başlar ve son olarak da saçlar başlangıçta renkleri beyaz veya gri olarak çıkmaya başlarlar. 

Saçların yeniden çıkması aylar hatta yıllar sürebilir, ayrıca çıkan yeni kılların yerine diğer bölgeler dökülebilir. Saçkırandan etkilenen hastaların %10'unda tüm saçlar dökülebilir, bu durumdaki hastalığa alopesi totalis denilir ve saçın tekrardan çıkması oldukça uzun süre alabilir. Hastaların %1  civarındakilerde ise vücut kılları tamamıyla dökülür, bu durum alopesi üniversalis olarak bilinir ve tedavisi daha uzun sürer.

Saçkıran Bulaşıcı Mıdır

Saçkıran bir mantar hastalığı olduğu için bulaşıcıdır, hastalık kişilerden kişilere  direkt temas neticesinde veya kullanılan ortak malzemeler (havlu, tarak, tırnak makası vb.) yoluyla kolayca bulaşabilir. Peki nasıl oluyorda bulaşan bu hastalık tüm hane halkında gtörülmüyor diyebilirsiniz. İşte burda belirleyici oılan bağışıklık sistemidir. Size bulaşsa bile bağışıklık sisteminiz hastalığı alt edebilir veya o tutunduğu küçük bir noktada kendini sürdürebilir. Ancak stres veya depresif durumlar yaşarsanız hastalık bağışıklık sistemindeki mekanizma yüzünden yayılmaya ve kılları dökmeye başlar.

Saçkıran Nasıl Tedavi Edilir

Saçkıran çeşitli tedavi metodları uygulanarak çözülmeye çalışılan bir hastalıktır. Saçkıranı tedavisinde ilk olarak saçkırana sebep olan mantarları yok etme yolu seçilir. Bunun için genellikle anti fungal yani mantar ilaçları olarak bilinen toz, tablet veya krem şeklinde olan ilaçlarla tedavi sağlanmaya çalışılır. Bu mantar ilaçları topikal (bölgeye dıştan sürülme) uygulamalarla saç kıranlı bölgelere uygulanmaya çalışılır.  Sonrasında saç çıkışını arttırmak için steroidler yani kortizonlar uygulanır veya minoksidil gibi ilaçlarla saçın hızlı çıkması sağlanmaya çalışılır.

Saçkıran Kortizon Tedavisi

Kortizon yani steroid hormonları saçkıran tedavisinde yaygın şekilde krem, iğne veya losyon olarak kullanılan ilaçlardır. İleri saçkıran durumlarında krem veya losyonla düzelmeyen bölgelere kortizon iğnesi yapılır. Kortizon iğneleri dermatoloji uzmanlarınca tavsiye edilmediği sürece kullanılmamalıdır.

Saçkıran tedavi seçenekleri arasında saçı en kısa yoldan çıkaran metod kortizon enjeksiyonudur ve oldukça hızlı bir şekilde başarı sağlanır ancak kortizon ile çıkan saçlar eğer saçkırana neden olan durum çözülmezse tekrardan dökülür

Topikal Kortikosteroidler 

 

Deriye sürülerek uygulanan kortizonlu krem ve losyonlara verilen genel addır. Hastalığın erken evresinde kullanılması iyi sonuçlar verebilir. Genellikle tedavi başlangıcında ve hafif vakalarda olumlu sonuçlar vermesine rağmen, bir çok durumda saç geri dökülür ve vücut üzerinde oldukça kötü sonuçları olan kortizon yani steroidleri yediğinizle kalırsınız.

İntralezyoner Kortikosteroidler

Kortizon iğnesi olarak da bilinen bu uygulamayla saç kaybı olan bölgeye belli oranlarda ince uçlu iğnelerle saçlı deri içine kortizon uygulanmasıdır. Hastalığın başlangıcında yapılan bu uygulama ile birlikte iyi sonuçlar alınsa da saçlar yeniden dökülebilir.

Sistemik Kortikosteroidler 

 

Şiddetli saçkıran vakalarında ağız yoluyla veya iğne olarak kortizonlu ilaçlar kullanılır. Bu kortizon ilaçları kısa süreli kullanılması gereken ilaçlardır. Bu tedavide de saçlar tekrar dökülebildiği gibi kortizon yani steroidlerin yan etkileri görülebilir.

Saçkıran Tedavisinde Deri Soyucular

 

Saçkıran tedavisinde deriyi souma metodu denenen yöntemler arasındadır. Bunu bazı cilt soyucu kremler veya ultraviyole ışınlar ve kimyasal maddelerle yaparlar.

 

Topikal Antralin

Antralin maddesi "Ditranol" olarak da adlandırılan bir cilt soyucu maddedir, sedefli derinin soyulmasında kullanılıyor, belli oranlarda deriye uygulanan bu madeyi içeren krem veya solisyonlar deriyi tahriş ederek soyuyor.

Topikal İmmunoterapi

 

İmmunoterapi bağoşıklık sisteminin güçlendirilmesine verilen addır, Bu tedevi biçiminde saçkıran olan bölgeye sürülen kimyasal maddeler yardımıyla bölgede bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine çalışılmaktadır. Diphencyprone (dpcp) isimli madde sürülerek yapılan bir tedavi biçimidir.

Psoralenli Ultraviyole Tedavisi

PUVA olarak adlandırılan bu metodda tedavi öncesi saçkıranlı bölgeye psoralen sürülen hastanın  ultraviyole ışınları ile derisinin soyulması yöntemi izlenir. Daha çok sonuç alınamayan diğer tedavilerden sonra uygulanır.

Topikal Minoxidil

Saç dökülmesi tedavisinde  kullanılan minoksidil isimli ilaç bu tedavi sürecinde saçların dökülmesini önlemek amacıyla kullanılır. Yapılan karışımlara salisilik veya azelaik asit eklenerek derinin soyulması yöntemine de başvurulur.

Saçkıran Sarımsak Tedavisi

Halk hekimliğinde saçkıran denildiğinde ilk akla gelen tedavi biçimidir. Genellikle saçkıranlı bölgenin kazınması iğneyle delinmesi veya çizilmesiyle birlikte sarımsak sürülür. Sarımsak sürülen alanın cildi tahriş ettiği yara yaptığı düşünüldüğünde aslında bir çeşit soyma ve dezenfekte etme amacı güdüldüğü açıktır.

Saçkıran Sirke Ruhu Tedavisi

 

Saçkıran konusunda halk arasında oldukça popüler bir diğer uygulama sirke ruhudur. Aslında sirke ruhu dedikleri madde asetik asit olup, %5 asetik asit sirkeyi oluşturur. Ancak burda saf asetik asit kullanılmaktadır ve saf asetik asititn karaciğerlere ve insan bedenine zarar verdiği malesef bilinmez. Sindirim sistemini bozabileceği gibi ileri alerjen vakalarda ölümle bile sonuçlanabilir. Sirke ruhu denen maddenin saçkırandaki faydası saç derisini soyması ve mantarları öldürmesi olsa da kesin kontrol edilemez bir yakma yaparsa saç köklerine zarar verebilir.  

Saçkıran Uçucu Yağlar

Saçkıran tedavisinde bir başka metod, tarçın yağı, çay ağacı yağı, lavanta yağı gibi uçucu yağlarla yapılan bakımlar. Genellikle yabancı forumlarda çok sık denk gelinen bir husus olmakla birlikte türkiyedeki bloglarda da özellikle tarçın esansından bahsediliyor. Ama uyaralım ki esans bir işe yaramaz, esansiyel tarçın yağı olmak zorunda ve esansiyel yağlar pahalı şeylerdir. Esan ise koku veren maddelerdir ve tıbbi bir işlevi olmaz. Bu noktada yaptığım araştırmalarda tarçın yağının bilinen en güçlü anti mantarik ve bakteriyel yağlardan biri olduğuydu, aynı şekilde bakteri, mi,krop, siğil, virüs ve mantarlarda etkili olan bir diğer yağ çay ağacı yağı, ayrıca lavanta yağı ve biberiye yağları da diğerleri kadar olmasa da etkili yağlar. Bu yağları kıl köklerini beslediği bilinen hint yağı ve jojoba yağıyla seyreltmek çok daha mantıklı bir iş.

Saçkıran Ardıç Katranı 

Saçkıran tedavisinde bahsedilen bir başka madde ardıç katranı, yağlı zift gibi bir maddedir ardıç katranı. Araştırmalar ardıç katranının anti mantarik olduğunu gösteriyor, zaten seboraik dermatit ve ve kontakt dermatit yani egzama tedavisinde oldukça fazla kullanılıyor. Yabancı kaynaklarda bu maddelerden yapılmış tonikler veya temizleyiciler kullanılmalı gibi yaklaşımlar var. Anti mantarik olduğu için saçkıranda ardıç katranının da faydalı olduğunu düşünüyorum şahsen.

Saçkıran Salisilik Asit

Birçok majistral formülde bahsi geçen bir ürün salisilik asit. Salisilik asit cildi soymada kullanılan sivilce gibi durumlarda etkili bir asit. BHA (beta hidroksi asit) gurubunda yer alıyor ve soyucu madde türkçe kaynaklarda sıkça geçiyor. Ayrıca yabancı kaynaklarda AHA (alfa hidroksi asit) gurunbunda olan laktik asit ve glikolik asitin kullanımıda belirtilmiş. Bir başka asitse ki benim tesadüfen keşfettiğim asit olan TCA, bu konu hakkında daha detaylı yazıyı ilerleyen yazılarda yazacağım.

Yazıda saçkıran tedavisinde kullanılan metodların bir çoğuna değindim. Bu metodların ne iş yaptığını her birini kendi başlığında uzun uzun açıklayacağım. Şimdilik beni okuduğunuz için teşekkürler.